به گزارش سرویس صنفی آموزشی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ در دو دهه گذشته، تحولات اجتماعی مرتبط با مسئله حجاب در جامعهٔ ایران، سیاست‌گذاری و سیاست‌های مرتبط با حجاب را تحت تأثیر قرار داده است. در پژوهش‌های مختلف، عواملی مانند فقدان تعریفی جامع از حجاب در قوانین و برداشت‌های متفاوت در خصوص نوع پوشش و حجاب در جامعه، کلی‌گویی، ابهام و اعمال سلیقه‌ای در اجرای سیاست‌های حوزه حجاب، ناهماهنگی‌های ساختاری، توجه کم به سیاست‌های فرهنگی، نداشتن هماهنگی در سیاست‌ها و مصوبات قانونی با شرایط جامعه و فقدان نظام نظارتی مناسب، ازجمله عوامل ناموفق‌بودنِ سیاست‌گذاری در حوزه حجاب شناخته شده‌اند.
این روزها مسئله حجاب در جامعه نیز تبدیل به یکی از موضوعات چالش برانگیز شده است و با بازگشایی دوباره دانشگاه ها پس از دوسال شایعاتی از قبیل قوانین جدید پوششی در دانشگاه برای دانشجویان در سال تحصیلی جدید وضع خواهد شد. از این رو در ادامه صحبت های عبدالحسین کلانتری، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفتگو با «خبرنامه دانشجویان ایران» را درخصوص مسئله حجاب و عفاف می خوانید:
عبدالحسین کلانتری، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم با اشاره به اینکه از منظر یک اسلام شناس در موضوع حجاب و عفاف ورود نمی کند، گفت: در این زمینه تخصصی ندارم. ورود بنده به موضوع از منظر یک دانشجوی علوم اجتماعی و جامعه شناسی و از منظر یک مدیر فرهنگی در نظام آموزش عالی کشور است. لذا هم تحلیلی از شرایط دارم و هم به مجموعه قوانین و ضوابط و مقررات در موضوع نظر دارم.
کلانتری سپس به بیان چند نکته به واسطه مسئولیت خود پرداخت که در ادامه می خوانید:
1. پوشش در همه جای جهان هم وجهی فردی دارد و هم وجهی اجتماعی. لذا بخش هایی از آن خصوصی است و بخشهای نیز اجتماعی. وجه الزامی پوشش، همان بخش اجتماعی آن است که در کشورها و جوامع مختلف متفاوت است و در همین مسیر تبدیل به عنصر هویتی آنها می شود. بنابراین حجاب اجباری نداریم، حجاب الزامی داریم. چراکه برای احکام فردی اجبار نداریم، الزام برای احکام اجتماعی است.
2. بر همین اساس در محافل آکادمیک در سراسر جهان نیز کدهای پوششی تدارک دیده شده است و حتی منشور اخلاقی تهیه می شود که روابط میان کنشگران جامعه را تنظیم نماید. این کدها و منشورها کاملا مشخص و روشن است و رعایت آن الزامی است.
3. متاسفانه در کشور ما توجه به این کدهای پوششی و اخلاقی بسیار ضعیف است و بخشی از این بیتوجهی خود را در بدحجابی نشان می دهد.
4. قسمت اعظم و قریب به اتفاق بدحجابی در دانشگاه های ما ناشی از بی دینی نیست، بلکه ناشی از سبک زندگی خاصی است که المانهای خاصی از سبک زندگی غرب را در کنار سبک زندگی اسلامی دارد. این سبک زندگی، در دوران فراگیری کرونا و تکثیر فضای مجازی و اختلال در فرایندهای تربیتی و پرورشی و جامعه پذیری فراگیرتر از پیش شده است.
5. همین ترکیب متناقض نماست که هویت جامعه ایران را معمایی می کند و باعث می شود که این جامعه تصاویر ظاهرا متناقضی از خود مخابره کند؛ حضور ده ها میلیونی در تشییع حاج قاسم، حضور پرشور در لیالی قدر، مراسم محرم، مراسم اربعین و ... در کنار برخی جلوه های ناسازگار با شرع مقدس!
6. این پدیده را باید بیشتر تغییری در سبک زندگی دید تا تغییری ایدئولوژیک و عقیدتی. بنابراین ما بیش از اینکه خوانش سیاسی و عقیدتی از حجاب داشته باشیم و خود را در زمین بازی دشمن گرفتار کنیم، باید لایه های سبک زندگی، تربیتی و فرهنگی آن را لحاظ کنیم و از همین منظر به حل آن بیاندیشیم.
7. باید مراقب کرد که تفسیر غلطی از این مسئله اجتماعی و فرهنگی ارائه نشود و بر اساس معیار حجاب، دوگانه دیندار و بی دین درست نشود (نظر رهبری). چرا که حجاب ملاک انحصاری دینداری نیست. بلکه یکی از نشانه هاست که البته مهم است. لذا این دوگانه ها نه تنها از حیث فرهنگی و اجتماعی خطرناک هستند و ممکن است بر اساس نظریه برساخت گرا هویت بی دین را برای بدحجابان برساخت نموده و بر اساس نظریه برچسب زنی هویت بی دین به آنها الصاق نمایند، که نیز ممکن است موجب رونق کمپینهای سیاسی جریانهای معاند و برانداز سیاسی شود و خواسته معاندین و بدخواهان کشور همین است.
8. این دوگانه سازی ها قطعا به نفع جامعه ایران و مصالح نظام نیست. چرا که دشمن می خواهد بر اساس این دوگانه سازیها پروژه امنیتی خود علیه نظام و دین را پیش ببرد.
9. توجه بیش از حد به حجاب، که البته درجای خود بسیار مهم است، نباید ما را از توجه به موضوع مهمتر عفاف غافل سازد.
10. تاکید بر سبک پوششی خاص و فراگیر و ملی از حجاب سوغات استاندارد سازی، یکسان سازی و تولید انبوه جهان مدرن است که موجب سرکوب رنگها و پوشش ها در کشور شده که بطور سنتی در جامعه ایران رواج داشته هیچ مشکل فقهی نیز نداشته است. این وضعیت یکی از دلایل مهم تکثیر فرهنگ برهنگی و بدن نمایی در کشور است.
11. ما هیچ آیین نامه و مقرره و قانون جدیدیی در خصوص کدهای پوششی در دانشگاه ها نداشتیم.
